ข้อมูลโดย moohin.com
ประวัติเชียงคาน
เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเลย ตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขง
เคยเป็นราชธานีหรือเมืองหลวงของประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
หรือราชอาณาจักรลาวมาก่อน เมืองเชียงคานเก่า หรือเมืองสานะคาม (ชนะสงคราม) ซึ่งเป็นเมืองที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์ทางยุทธศาสตร์สมัยราชอาณาจักรล้านช้าง
ถูกก่อสร้างโดย ขุนคาม โอรสของขุนคัวแห่งอาณาจักรล้านช้าง เมื่อประมาณปีพ.ศ. 1400
ต่อมาประมาณปีพ.ศ. 2250 ทางเวียงจันทร์ได้ตั้งเมืองเชียงคานเดิม
ซึ่งอยู่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงเป็นเมืองหน้าด่าน ต่อมา พ.ศ. 2320 พระเจ้ากรุงธนบุรี
โปรดให้เจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกกับพระสุรสีห์ ยกทัพไปตีกรุงเวียงจันทร์
จึงได้อัญเชิญพระแก้วมรกต กลับมายังกรุงธนบุรี
แล้วได้รวมอาณาจักรล้านช้างเข้าด้วยกันและให้เป็นประเทศราชของไทย
แล้วได้กวาดต้อนผู้คนมาอยู่เมืองปากเหืองมากขึ้น แล้วโปรดเกล้าฯ ให้เมืองปากเหืองขึ้นกับเมืองพิชัย

ต่อมาสมัยรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯ
ให้กองทัพไทยยกทัพไปปราบเจ้าอนุวงศ์ที่นครราชสีมา เนื่องจากเจ้าอนุวงศ์
เจ้าเมืองเวียงจันทร์คิดกอบกู้เอกราชเพื่อแยกเป็นอิสระจากไทย
หลังจากปราบได้สำเร็จแล้ว ก็ไปกวาดต้อนผู้คนจากฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงมาอยู่เมืองปากน้ำเหืองมากขึ้น
แล้วโปรดเกล้าฯ ให้ไปขึ้นกับเมืองพิชัย
ครั้นถึงสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พวกจีนฮ่อได้ยกทัพมาตีเมืองเวียงจันทน์
เมืองหลวงพระบางและได้เข้าปล้นสดมภ์เมืองเชียงคานเดิมที่อยู่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง
ชาวเชียงคานเดิมจึงอพยพผู้คนไปอยู่เมืองเชียงคานใหม่ (เมืองปากเหือง) เป็นจำนวนมาก
ครั้นต่อมา เห็นว่าชัยภูมิเมืองเชียงคานใหม่ (เมืองปากเหือง) ไม่เหมาะสม
ผู้คนส่วนใหญ่จึงอพยพไปอยู่ที่บ้านท่านาจันทร์ซึ่งใกล้กับที่ตั้งของอำเภอเชียงคานปัจจุบัน
แล้วตั้งชื่อใหม่ว่า เมืองใหม่เชียงคาน ต่อมาไทยได้เสียดินแดนฝั่งขวาแม่น้ำโขงให้กับฝรั่งเศส
ทำให้เมืองปากเหืองตกเป็นของฝรั่งเศส
คนไทยที่อยู่เมืองปากเหืองจึงอพยพมาอยู่เมืองใหม่เชียงคาน
หรืออำเภอเชียงคานปัจจุบันโดยสิ้นเชิง “แล้วได้เปลี่ยนชื่อเมืองเป็นเมืองเชียงคานใหม่”
ได้ตั้งที่ทำการอยู่บริเวณวัดธาตุ เรียกว่าศาลาเมืองเชียงคาน
ต่อมาได้ย้ายที่อยู่บริเวณวัดโพนชัย จนกระทั่งปี พ.ศ. 2452
เมืองเชียงคานซึ่งมีพระยาศรีอรรคฮาด (ทองดี ศรีประเสริฐ)
ได้รับตำแหน่งนายอำเภอเชียงคานคนแรก ต่อมาปี พ.ศ. 2484
ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอเชียงคานมาอยู่ ณ ที่อยู่ปัจจุบันตราบเท่าทุกวันนี้
"เชียงคาน เมืองโบราณ ที่ไม่ล้าสมัย"
เมืองเชียงคาน ในปัจจุบันเป็นเมืองโบราณเก่าแก่ในสายตาของนักท่องเที่ยว
เป็นชุมชนที่ยังคงความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวมาได้ยาวนานกว่า 100 ปี
ซึ่งเพิ่งจะมีการจัดงานฉลอง "100 ปี เชียงคาน เมืองโบราณ ริมฝั่งโขง"
ไปเมื่อวันที่ 4-6 ธันวาคม 2552 ที่ผ่านมานี้เอง
เพื่อเป็นการอนุรักษ์ความเป็นเอกลักษณ์ให้คงอยู่สืบไป
เมืองเชียงคาน เมืองโบราณ.. บ้านไม้เก่าๆ ร้านกาแฟ มุมหนังสือเล็กๆ
เท่านั้น แต่กลับมีนักท่องเที่ยวที่ส่วนใหญ่เป็นวัยรุ่นหนุ่มสาว
เดินเที่ยวกันให้เต็มไปหมด อาจจะด้วยเพราะเมืองเชียงคานนี้เงียบสงบ บรรยากาศดี
ด้วยการที่ยังคงความเป็นเอกลักษณ์แต่ผสมผสานกับความเป็นสมัยใหม่ที่ไม่มากจนเกินไปได้อย่างลงตัวในแบบฉบับของเชียงคาน
ผู้คนที่เชียงคานก็เป็นมิตร อัธยาศัยดี และการไปเที่ยวที่เชียงคานก็ไม่แพงจนเกินกำลัง
ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าเชียงคานแห่งนี้ ก็จะเป็นที่รู้จักกันมากขึ้น หลายๆ
สิ่งที่เชียงคานอาจเปลี่ยนแปลงไป อย่างไรก็ตาม เชียงคานจะไม่เปลี่ยนแปลงไป
ถ้าเราทุกคนยังคงช่วยกันรักษาความเป็นเอกลักษณ์ ดำรงวิถีชีวิตในแบบของเชียงคานสืบไป
ความเป็นเชียงคานที่คงความเป็นเอกลักษณ์ได้ยาวนานกว่าร้อยปี
ก็จะเป็นเช่นเดิมตลอดไป
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอเชียงคานตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด
มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับแขวงไซยะบูลี (ประเทศลาว) และอำเภอปากชม
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปากชม
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองเลย
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอท่าลี่ และแขวงไซยะบูลี (ประเทศลาว)
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอเชียงคานประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
9 แห่ง ได้แก่
เทศบาลตำบลเชียงคาน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลเชียงคาน
เทศบาลตำบลเขาแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาแก้วทั้งตำบล
เทศบาลตำบลธาตุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลธาตุทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงคาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงคาน
(เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเชียงคาน)
องค์การบริหารส่วนตำบลนาซ่าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาซ่าวทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลปากตม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากฮมทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลบุฮม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบุฮมทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลจอมศรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจอมศรีทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลหาดทรายขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหาดทรายขาวทั้งตำบล
ประเพณี
1.ผีขนน้ำ เป็นประเพณีศักดิ์สิทธิ์
เมื่อถึงเดือนหกชาวบ้านบ้านนาซ่าจะรวมตัวกันจัดงานประเพณีผีขนน้ำ
เป็นพิธีกรรมเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ "ควาย"
สัตว์เลี้ยงที่ให้กำหนดชีวิตผู้คนที่นี่มานานนม โดยชาวบ้านที่นี่ เชื่อกันว่า “ควาย"
เป็นสัตว์ที่มีบุญคุณมาก
ชาวบ้านบ้านนาซ่าวจึงรวมตัวกันในวันสำคัญทำบุญอุทิศส่วนกุศล ตอบแทนควายที่ให้ชีวิต
ให้ความยั่งยืนกับพวกเขา งานจะจัดขึ้นในบริเวณโรงเรียนบ้านนาซ่าว เส้นทาง เลย -
เชียงคาน ก่อนเข้า อ.เชียงคานประมาณ 7 กิโลเมตร มีทุกปีช่วงระหว่างวันแรม 1
– 3 ค่ำ เดือน 6 ประมาณเดือนพฤษภาคมหลังวันวิสาขบูชา
2.การลอยผาสาดลงน้ำโขงเป็นส่วนหนึ่งในการพิธีสะเดาะเคราะห์ท้องถิ่นแบบดั้ง
เดิม ลอยความอัปมงคลออกไปจากชีวิต จะจัดในช่วงเดือน ตุลาคม ของทุกปี การท่องเที่ยวของ อ.ชียงคานจะเป็นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่หาไม่ได้จากชีวิตเมืองกรุง
เชิญสัมผัสบรรยากาศที่ชื่นฉ่ำหัวใจ ได้ที่ อ.เชียงคาน จ.เลย